اصول نگهداری فرش ۲۶ شهریور ۱۴۰۱

راهنمای مراقبت از فرش

نکاتی برای نگهداری فرش در خانه

فرش‌ها، به‌ویژه فرش‌های دستباف و آنتیک ایرانی، نیاز به توجه و مراقبت دارند. آنها جزو دارایی‌ها و سرمایه گذاری علاقمندانشان هستند. امروز قصد داریم به این بحث بپردازیم که چطور از فرش‌های دستباف ایرانی مراقبت کنید

فرش‌ها، به‌ویژه فرش‌های دستباف و آنتیک ایرانی، نیاز به توجه و مراقبت دارند. آنها جزو دارایی‌ها و سرمایه گذاری علاقمندانشان هستند. امروز قصد داریم به این بحث بپردازیم که چطور از فرش‌های دستباف ایرانی مراقبت کنید و چگونه آنها را برای سال‌های آینده حفظ نمایید.

به طور مرتب فرش را جارو بکشید و به آن توجه کنید

برای نظافت اولیه فرش از جاروهای سنتی استفاده کنید. در یک جهت از ابتدا تا انتها جارو کنید در غیر اینصورت ممکن است به آن آسیب برسانید. پس از اینکه تمام فرش را جارو کشیدید، این چرخه را تکرار کنید و برای بار دوم انجام دهید.

  • جارو برقی از الکتریسیته ساکن برای جمع آوری کثیفی استفاده می‌کند و ایمن‌ترین روش برای تمیز کردن سریع فرش‌های آنتیک دستباف است. تنها کافیست برس خودش را استفاده کنید نه برس گردان.
  • فرش‌های ضخیم، پشمی و در مسیر رفت و آمد را دست کم هفته‌ای یک بار جاروبرقی بکشید تا خوشبو و نو بماند.
  • فرش های آنتیک یا ابریشمی را مرتب جاروبرقی نکشید، زیرا می‌تواند به آنها آسیب برساند و ارزش آنها را کاهش دهد
  • در جارو کردن فرش دقت کنید که نباید آن را به جلو و عقب ببرید، بهتر است جارو را بردارید و در جهت خواب فرش حرکت دهید و سپس قسمت دیگر از آن را به همین روش تمیز کنید.
  • فرش را از دو طرف جاروبرقی بکشید.

فرش را بچرخانید

نگه داشتن فرش در زیر نور آفتاب، باعث کم رنگ شدن رنگ‌ها به مرور زمان می‌شود.  اگر می‌توانید فرش‌ها را از پنجره‌ها دور نگه دارید. چنانچه فرش در معرض نور مستقیم خورشید است، حداقل یک بار در ماه آن را ۱۸۰ درجه بچرخانید. این کار برای جلوگیری از تغییر رنگ فرش در همان ناحیه در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید انجام می شود و سبب می‌شود رنگ‌ها به طور یکنواخت محو ‌شوند. یکی دیگر از دلایل چرخاندن فرش، جلوگیری از فرسودگی آن در همان نقطه است.

لکه‌ها را سریع تمیز کنید

احتمالا اتفاق می‌افتد که به طور تصادفی چیزی روی فرش بریزد یا بیفتد. کاری که باید انجام دهید این است که فوراً با لکه یا ریزش آن مقابله کنید. اگر اقدامی انجام نشود، لکه به داخل فرش نفوذ کرده، خشک می‌شود و پاک کردن آن را سخت‌تر می‌کند. در زیر نکاتی آورده شده است. که لازم است به خاطر بسپارید و در این مواقع به کار ببرید.

  1. فوراً با لکه مقابله کنید (اصل لکه را بردارید)
  2. مایعات را با احتیاط با قاشق بردارید
  3. در صورت لزوم با آب سرد تمیز کنید.
  4. با دستمال کاغذی یا پارچه نخی تمیز، مایعات و سایر مواد ریخته شده را مالش ندهید.
  5. از لبه به سمت وسط لکه ها پیش بروید
  6. فقط در صورت لزوم از مقدار بسیار کمی مواد شوینده و آب سرد استفاده کنید
  7. در صورت نیاز به آرامی با برسِ لباس لکه را بشویید.
  8. در صورت لزوم این مرحله را ۲ بار تکرار کنید.
  9. ممکن است لازم باشد ناحیه مرطوب را با «فن» یا سشوار با سرعت کم خشک کنید.
  10. کار را با ترمیم جهت پرز به پایان برسانید (فرش را بچرخانید)

فرش را بشویید

  • برای بازیابی رنگ و درخشندگی فرش از سرکه سفید رقیق شده استفاده کنید. سرکه را به نسبت ۱ به ۳ با آب رقیق کرده و با اسفنج به آرامی و در جهت پرز فرش بمالید. فرش را خیس نکنید، فقط آن را مرطوب کنید. اجازه دهید در هوا خشک شود و در عین حال از قرار گرفتن در معرض نور خورشید که می‌تواند رنگ ها را سفید کند اجتناب کنید.

شستشوی فرش به روش درست، سرزندگی، درخشندگی و شفافیت رنگ‌ها و الیاف را در پی دارد. توجه داشته باشید که:

  • از مواد شوینده مناسب فرش استفاده کنید
  • بهتر است ابتدا مواد شوینده را روی قسمتی از فرش که نامشخص است تست کنید
  • اگر فرش رنگ ثابتی ندارد، بهترین گزینه سپردن آن به قالیشویی است
  • خشک کردن پشت فرش را فراموش نکنید
  • برای امنیت بیشتر، فرش‌هایتان را به قالیشویی بسپارید.

از بخارشوی استفاده نکنید

در حالی که بخارشوی یک روش تمیز کردن فرش است، ما بخارشوی کردن فرش‌های دستباف را توصیه نمی کنیم. زیرا می‌تواند آسیب قابل توجهی به فرش‌های آنتیک وارد کند.

بخارشوی باعث رسوب مقدار زیادی آب در فرش می‌شود. این آب در لابلای الیاف مانده و راه گریزی ندارد. گذاشتن فرش خیس روی زمین، نه تنها فرش را آماده پوسیدگی و کپک می‌کند، بلکه می‌تواند به کفپوش شما نیز آسیب برساند. و در نهایت، بوی نا و خیسی به سختی از خانه شما بیرون می‌رود.

آسیب‌های فرش را رفع کنید

در صورت نیاز، آسیب‌دیدگی‌های فرش را به مرمتکار بسپارید. تعمیر فرش دستباف اغلب بسیار پرهزینه است. سعی کنید بیشتر از آن مراقبت نمایید.

از زیرانداز (ترمز فرش) استفاده کنید

تفاوتی ندارد فرش شما نازک یا ضخیم باشد، در هر صورت این راهی کارآمد و راحت  برای به حداقل رساندن ساییدگی و پارگی فرش است و نه تنها طول عمر فرش شما را افزایش می دهد، بلکه امنیت و راحتی بیشتری را فراهم می‌کند زیرا فرش در جای خود محکم می‌ماند. برخی از فوم‌های زیرانداز فرش عایق صدا و رطوبت هم هستند.

هر از گاهی اثاثیه را جابجا کنید

 مبلمان سنگینی که روی فرش قرار می‌گیرد، می‌تواند الیاف را از بین ببرد و به مرور زمان به فرش شما آسیب برساند. برای جلوگیری از این امر، هر شش ماه یکبار مبلمان خود را جابجا کنید و اگر ممکن نبود فرش را بچرخانید این کار ساییدگی فرش شما را یکنواخت کرده و طول عمر آن را افزایش می‌دهد.

 فرش را بیرون برده و تکان دهید: اگر می‌توانید فرش را بیرون ببرید و تکان دهید تا کثیفی و ذرات دیگر پاک شود.

فائزه قادری
کارشناس ارشد فرش دستباف

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *