گفت و گو ۷ دی ۱۳۹۸

گفت و گو با سوره شکوهی کارآفرین نمونه اردبیلی

کارآفرینی از جنس فرش دستباف

خانم سوره شکوهی ۳۸ ساله یکی از کارآفرینان حوزه فرش دستباف است که از سال ۱۳۸۵ با تاسیس یک کارگاه فرشبافی در اردبیل برای ۶۰۰ نفر در زمینه فرش‌بافی اشتغال ایجاد کرد و امید دارد که این میزان اشتغال را به هزار نفر افزایش دهد.

به گزارش روابط عمومی شرکت سهامی فرش ایران به نقل از فارس، خانم سوره شکوهی ۳۸ ساله یکی از کارآفرینان حوزه فرش است که از سال ۱۳۸۵ با تاسیس یک کارگاه فرشبافی در اردبیل کار خود را در زمینه تولید فرش آغاز کرده است. شکوهی علیرغم اینکه تحصیلات دانشگاهی مرتبط با فرش و فرشبافی نداشته، اما به دلیل علاقه‌مندی به فرش و فرشبافی و ادامه کار در این حوزه، پس از مدتی تصمیم می‌گیرد تا در یکی از شاخه‌های رشته فرش‌ تحصیل کند و علیرغم داشتن مدرک کارشناسی ارشد شیمی آلی اقدام به تحصیل در رشته فرش گرایش رنگرزی می‌کند و با آشنا شدن به طراحی فرش گام‌های محکم‌تری را در مسیر فرش‌بافی و اشتغال‌زایی در این حوزه بر‌‌می دارد، به طوری که امروز با داشتن ۱۱ کارگاه فرش‌بافی برای ۶۰۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.
به گفته شکوهی اکثر بافندگانی که در کارگاه‌های فرش وی کار می‌کنند، جزء افراد طبقه پایین جامعه به لحاظ اقتصادی هستند و اغلب این بافندگان را بانوان بدسرپرست و بی‌سرپرست تشکیل می‌دهند که هیچ منبع درآمدی به غیر از بافندگی فرش ندارند. در ادامه گفت‌وگویی با سوره شکوهی این کارآفرین نمونه انجام شده که در این گفت‌وگو با زوایای مختلف زندگی و کار این کارآفرین برتر آشنا می‌شوید.


خانم شکوهی فعالیت در حوزه فرش را چگونه و از چه زمانی و با چه انگیزه‌ای آغاز کردید؟

فعالیت خود را در زمینه فرش‌بافی از سال ۱۳۸۵ و زمانی که دانشجو بودم، آغاز کردم. ورودم به حوزه فرش بیشتر به یک اتفاق شبیه بود؛ مسجدی در محله‌مان ساخته شده بود که هنوز فرش‌های مورد نیاز برای آن تهیه نشده بود، بنابراین تصمیم گرفتم که با ایجاد یک کارگاه فرش‌بافی و کمک گرفتن از بافندگان برای آن مسجد فرش ببافم که متاسفانه با پیشنهادم از سوی هیات امنای مسجد موافقت نشد و در این زمینه به هدفم نرسیدم.
اما این انگیزه بعدها در ذهنم بسط و گسترش بیشتری یافت و تصمیم گرفتم یک کارگاه فرش‌بافی تاسیس کنم، با مشقت و سختی فراوان کارگاهی تاسیس کردم و آگهی استخدام بافنده فرش را دادم و در ابتدای کار ۴۰ بافنده فرش را استخدام کردم.
راستش وقتی آن دوران را به خاطر می‌آورم، خودم هم خنده‌ام می‌گیرد که با چه امیدی ۴۰ نفر بافنده استخدام کردم، در حالی که اصلا سررشته‌ای از فرش بافی نداشتم و حتی یک گره فرش هم بلد نبودم که بزنم.
در کارگاه مذکور فرش طرح ماهی، که یکی از طرح‌های شناخته شده و معروف فرش اردبیل است را با کمک بافندگان می‌بافتیم و پس از اتمام آن مشتری پیدا می‌شد و فرش را می‌فروختم. در ۲ سال اول هم تنها ۴ جفت فرش بافته شد. البته این را هم بگویم که دستمزد بافندگان کارگاه در چند ماه ابتدایی از محل دیگری تامین می‌شد.

از محل دیگری دستمزد را تامین می‌کردید؟ از کجا و چگونه؟

یکی از اقوام کارگاه تولید کیف و کفش داشت، بنابراین در جنب کارگاه مغازه‌ای اجاره کردیم و درآمد حاصل از فروش آن مغازه را به دستمزد بافندگان اختصاص می‌دادیم.

اشاره کردید که وقتی کارگاه فرشبافی تاسیس کردید، حتی بلد نبودید که یک گره قالی بزنید، پس چگونه این کار را انجام دادید؟ رشته تحصیلی شما چیست؟ بدون هیچ تجربه‌ای چگونه در این کار موفق و به یک کارآفرین تبدیل شدید؟

بله در زمینه فرش‌بافی و اقتصاد فرش، اصلا تخصص نداشتم، زیرا رشته تحصیلی من در دانشگاه شیمی آلی بود و در این رشته هم تا مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده‌ام و در آن زمان که کارم را در زمینه فرشبافی آغاز کردم، دانشجوی همین رشته بودم. وقتی هم کار در زمینه تولید فرش را آغاز کردم سررشته‌ای از این حرفه نداشتم، اما بعدها و بر حسب نیاز در رشته فرش؛ گرایش رنگرزی تحصیل کردم و حتی طراحی فرش آموختم. در مجموع کارم را با توکل به خدا آغاز و پیش بردم و سعی کردم با حوصله و آرامش این مسیر را طی کنم.

چگونه بدون اینکه سفارش بگیرید اقدام به تولید فرش می‌کردید؟ نگرانی نداشتید که فرش تولیدی به فروش نرسد و سرمایه‌تان از بین برود؟

خیر، آن زمان فرش ارزان بود و برای مصرف داخلی هم تقریبا مشتری داشت ضمن اینکه میزان تولیدمان آن قدر زیاد نبود که فرش‌های تولیدی روی دستمان بماند. همان طور که گفتم فرش ۶ متری ماهی اردبیل را می‌بافتیم و خوشبختانه مشتری آن هم پیدا می‌شد. البته گاهی مجبور می‌شدم که فرش‌ها را در انبار نگهداری کنیم تا برای آن مشتری پیدا شود، اما بالاخره مشتری پیدا می‌شد و فرش‌های بافته شده به فروش می‌رفت.

آیا خانواده با کار شما موافق بود و از شما حمایت می‌کرد؟

خانواده مخالفت خاصی نداشت، اما وقتی با برخی سختی‌ها در کار مواجه می‌شدم به من می‌گفتند، این همه درس خواند‌ه‌ای که فرشباف شوی؟.

منابع مالی تاسیس کارگاه را از کجا تامین کردید؟

علیرغم تلاش‌های فراوانی که در ابتدای کار انجام دادم، متاسفانه نتوانستم از بانک تسهیلاتی بگیرم. زیرا سخت‌گیری برای اختصاص وام به بانوان سخت بود و ضمانت‌های سختگیرانه‌ای را از ما می‌خواستند، اما با اندوخته بسیار اندکی که داشتم کارگاه را راه‌اندازی کردم، ضمن اینکه هزینه اجاره یک کارگاه در روستا هم چندان بالا نبود. اما در سال ۸۸ بالاخره پس از تلاش‌های فراوان موفق شدم که تنها ۵ میلیون تومان تسهیلات از بانک بگیرم.

آن مبلغ وام را اختصاص دادم به اجاره یک زمین برای کشت گندم و خرید بذر و کود و غیره که حاصل آن کشت و کار سود ۱۸ میلیون تومانی شد که این پول در ادامه مسیر فرش‌بافی و توسعه کارگاه‌ها بسیار به من کمک کرد. کم کم در روستاهای اطراف شهرمان اردبیل کارگاه فرش‌بافی تاسیس کردم و میزان سفارشات حتی سفارش از تبریز افزایش یافت، ضمن اینکه یک مشتری خارجی پیدا کردم و خلاصه اینکه کارگاه فرش بافی رونق خوبی پیدا کرد.

شما ۵ سال پیاپی به عنوان کارآفرین برتر معرفی شده‌اید. تاکنون برای چند نفر اشتغال ایجاد کرده‌اید؟

در حال حاضر ۱۱ کارگاه فرش بافی دارم و بیش از ۶۰۰ نفر بافنده در این کارگاه‌ها مشغول کار هستند، بنابراین برای ۶۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرده‌ام، البته اگر اشتغال غیر مستقیم را هم در نظر بگیرم قطعا تعداد بیشتری از محل این کارگاه‌های فرشبافی مشغول به کار هستند.

بافندگان خانم هستند یا آقا چه درصدی از بافندگان کارگاه‌های شما را بانوان تشکیل می‌دهند؟

۹۵ درصد بافندگان خانم هستند، اغلب این بانوان افرادی بدسرپرست یا بی سرپرست هستند که تنها منبع تامین درآمد خانواده هستند و از طریق کار در کارگاه‌های فرش‌بافی هزینه‌های خود و خانواده‌شان را تامین می‌کنند.

دستمزد هر بافنده به طور متوسط چقدر است؟

دستمزدها بستگی به میزان بافت فرش توسط هر بافنده فرق می‌کند، قطعا هر فردی که زمان بیشتری را اختصاص دهد، درآمد بیشتری هم خواهد داشت. اما بطور معمول بافندگان بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در هر ماه درآمد دارند و اگر فردی فرش بیشتری ببافد، تا یک میلیون تومان هم می‌تواند درآمد کسب کند. البته برخی از بافندگان ما درآمدی تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم دارند که این افراد اغلب روزانه بین ۷ تا ۸ ساعت کار می‌کنند.

زمانی که کار خود را ۱۳ سال پیش شروع کردید، فکر می‌کردید که روزی به عنوان کارآفرین نمونه معرفی شوید؟

قبل از کار بافندگی فرش ۷ یا ۸ کار را شروع و رها کردم. به عنوان مثال مدتی دبیر بودم، اما این کار با علایق من تطابق نداشت و بنابراین آن را رها کرم. در زمینه برپایی نمایشگاه‌های دفاع مقدس و طراحی این قبیل نمایشگاه‌ها هم فعالیت داشتم، حتی بسیاری از کلاس‌های مربوط به صنایع دستی را گذرانده‌ام و پس از یادگیری در این زمینه آموزش داده‌ام اما کار در حوزه فرش من را به صورت کامل راضی کرد و به همین دلیل با علاقه در این بخش ادامه فعالیت دادم. انگیزه اصلی من در این کار، ایجاد اشتغال است و در کارم دائما به این فکر می‌کنم که سود بیشتری به بافنده‌ها برسانم.

راستش الان حتی اگر بخواهم هم نمی‌توانم کارم را رها کنم زیرا اغلب بافندگانی که در کارگاه‌های من کار می‌کنند، تنها منبع درآمدشان و تامین هزینه‌های زندگی خانوارشان از این محل است، بنابراین هیچ گاه نمی‌توانم به تعطیلی‌کارگاه‌هایم فکر کنم.

عوامل موفقیت شما چه بوده است؟

مهمترین عوامل در موفقیت من اول توکل به خدای متعال و دوم پشتکار بوده است. کارم را در شرایطی آغاز کردم که حتی یک میلیون تومان هم پول نداشتم، اما بعد از شروع کار هم خودم و هم دوستانم در زمینه فرش تحصیل کردیم و در مجموع جمع ما یک جمع فرش دوست است.

مشتری خارجی هم دارید؟ منظورم این است که محصولات تولیدی کارگاه شما به خارج از ایران صادر می‌شود؟

تا چند سال پیش به صورت فله‌ای فرش می‌بافتیم و آن را در انبار نگهداری می‌کردیم تا اینکه مشتری پیدا شود و آن را خریداری کند. البته این نوع تولید و فرش با مشکلاتی مواجه بود، به طوری که تا زمان پیدا شدن مشتری، نقدینگی بلوکه می‌شد، اما در سال‌های اخیر مشتری خارجی پیدا کردیم و از ایتالیا و باکو هم مشتری داریم که سفارش می‌دهند و ما هم سفارشات آن‌ها را تهیه و در ایران فرش‌ها را به آنها تحویل می‌دهیم.

چه توصیه‌ای برای افرادی که تمایل دارند کار شما را انجام دهند دارید؟

در هر کاری توکل به خدا اساسی‌ترین رمز موفقیت است، اما به هر حال هیچ کاری بدون ریسک شدنی نیست و من این تجربه را در شروع کارم داشتم، اما با گذر از این مرحله اکنون در وضعیت ثبات و آرامش قرار دارم. توصیه‌ام به جوانان این است که هیچ کاری را تنها با اتکا به پشتوانه مالی آغاز نکنند، بلکه در هر کاری باید در ابتدا تحقیق کرد و بازار را به خوبی شناخت و اطلاعات را به دست آورد. همچنین باید در زمینه طرح و نقشه و اینکه چه طرح‌هایی در کدام شهرها مشتری بیشتر دارد، اطلاعات کسب کنند و به گونه‌ای عمل نکنند که اندک سرمایه خود را از دست بدهند و ناامید شوند.

برای برپا کردن یک دار قالی ۶ متری چقدر سرمایه نیاز است؟

با سرمایه ۴ تا ۵ میلیون تومانی می‌توان یک دار قالی ۶ متری را برپا کرد، اما در مجموع توصیه من به افراد این است که همه سرمایه خود را به یکباره در یک کار وارد نکنند. در ابتدا هر کاری را با سرمایه اندک شروع کنند و در صورت موفقیت هزینه‌ بیشتری صرف آن اشتغال کنند.

مهمترین مشکل شما در حوزه فرش چیست؟

بیمه مشکل عمده فرشبافان است، متاسفانه در سال‌های اخیر اتفاقات خوبی در این زمینه رقم نخورده، ضمن اینکه با ارائه گزارش‌های بازرسان بیمه تعداد زیادی از فرشبافان قطع شده است.

چگونه؟

تعدادی از فرشبافان در منازل خود کار می‌کنند، بنابراین ممکن است در حین بازرسی بازرسان در منزل حضور نداشته باشند و یا میزان فرشی که بافته‌اند کمتر از میزان توقع بازرسان باشند، بنابراین با یک بازرسی ممکن است بیمه بافنده قطع شود و این اتفاق هم افتاده است.

البته در زمینه تامین مواد اولیه هم مشکلاتی وجود دارد، به طوری که ابریشم وارداتی از چین بسیار گران شده و قیمت هر کیلوگرم نخ ابریشم به یک میلیون و سیصد هزار تومان رسیده است. البته برای تامین مواد اولیه درجه یک هم مشکلاتی وجود دارد، زیرا اغلب این مواد وارداتی است و تامین آن کمی سخت است.

معمولا دست‌اندرکاران حوزه فرش می‌گویند که بخش عمده مواد اولیه فرش از داخل تامین می‌شود، پس چگونه است که شما می‌فرمایید برای تامین مواد اولیه مشکل دارید؟

بله مواد اولیه فرش در داخل تامین می‌شود، اما ابریشم از چین وارد می‌شود و مواد اولیه برای تهیه نخ درجه یک یعنی پشم مرینوس وارداتی است.

برنامه آتی شما چیست؟

امسال تفاهم‌نامه‌ای را با استانداری اردبیل در جهت اشتغال‌زایی امضا کرده‌ام و براساس آن تلاش می‌کنم، مقرر شده که میزان اشتغال را در زمینه فرش به هزار نفر افزایش دهم که اگر این اتفاق بیفتد، تبلیغات را برای فروش فرش به خارج از کشور بیشتر می‌کنیم.

27 پاسخ
  1. هاجر جعفری گفته:

    سلام راستش من ی مدتی هست که در نظر دارم کارگاه فرشبافی تاسیس کنم خودم لیسانس فیزیک دارم و بنا به شرایط جامعه حسابدار شدم اما از بچگی حدود ۵ سال تو خونه دار قالی داشتیم و تقریبا با قالی بافی آشنام ی مدتی به خاطر بسته شدن شرکت به فکر کارآفرینیم ضمن اینکه علاقه هم دارم لطفا منو راهنمایی کنید با شرایط بازار کنونی امکان داره موفق بشم ؟

  2. مریم گفته:

    با سلام من هم مدتی هست به فکر تاسیس کارگاه قالی بافی هستم و ترس از این دارم که قالی بافته شده را نتوانم به فروش برسانم. می شود راهنمایی کنید

  3. مریم گفته:

    باسلام خدمت شما من هم مدتی هست به فکر چنین کاری را دارم هم قالی بافی انجام دادم هم علاقه زیادی دارم البته بافت تا بلو فرش را انجام دادم می خواهم کار گاهی بزنم تعدادی نیرو جذب کنم می دونم این کار ریسک بزرگی هست چون توانایی فروش را ندارم می شود در این راه راهنمایی کنید ممنون میشم

  4. carpadmin گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. برای دریافت مشاوره با شماره تلفن ۰۲۱۵۴۶۳۷ داخلی ۶ مدیریت تولید تماس بگیرید. سلامت و پیروز باشید.

  5. فاطمه گفته:

    سلام وباآرزوی موفقیت برای بانوان سرزمینم،بنده با تجربه دوسه سالی که در بافندگی دارم تصمیم گرفتم که کارگاه بزنم،واقداماتی هم دراین زمینه صورت گرفته(دریافت وام به مبلغ ۵۰میلیون تومان)ولی متأسفانه هیچ حامی ویاری دهنده ای ندارم والان بخاطرنداشتن تجربه وترس از دادن سرمایه اصلی،موندم. از شما تقاضادارم بنده را راهنمایی کنید،سپاس فراوان

  6. مجید گفته:

    سلام و عرض ادب و احترام. ان شاء الله همیشه موفق باشین. شما یه جورایی شبیه الان من هستین من هم دانشجو هستم از یه رشته دیگه که علاقه به فرش بافی دستی دارم. میخواستم بدونم. با چند ملیون در حال حاضر میشه یه کارگاه تاسیس کرد یعنی با ۵٫ ۶ ملیون میشه یه کارگاه زد؟

  7. carpadmin گفته:

    سلام ، روز به خیر
    احتراما شما میتوانید با معاونت تولید مرکز ملی فرش ایران تماس بگیرید و از طرح های حمایتی مطلع شوید و یا به آدرس سایت https://www.incc.ir/support
    مراجعه نمایید و اطلاعات لازم را کسب کنید و از طرح های حمایتی مرکز ملی فرش استفاده کنید.

  8. carpadmin گفته:

    سلام
    وقت به خیر شما هم میتوانید با مراجعه به سایت مرکز ملی فرش ایران از طرح های حمایتی و تولیدی مطلع شوید و شروع به همکاری نمایید
    آدرس سایت مرکز ملی فرش ایران https://www.incc.ir/support میباشد.

  9. زهرارمضانی گفته:

    سلام وقت بخیر

    من قصد دارم توی روستامون
    یک کارگاه قالی بافی بزنم داخل روستای ما کسی قالی بافی بلد نیست من تصمیم دارم که یک مربی قالیبافی بیارم داخل روستا تا به اهالی روستا اموزش بدن بعد از اون دار قالی تهیه کنم بدم ببافند و من براشون بفروشن نظرتون چیه به نظر شما موفق میشم
    برای شروع چه پیشنهادی برای من دارین؟؟

  10. علی افشاری گفته:

    سلام و عرض ادب
    بنده ۶۰ نفر فرش باف دارم
    لطفا اگر کسی نیاز داشت تماس بگیره
    ۰۹۱۵۶۱۴۷۵۲۶

  11. فاطمه گفته:

    سلام من خانمی هستم ۳۶ ساله و دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت و خانه دار هستم
    مدتی هست به فکر کار افرینی هستم و از بچگی خیلی به فرش بافتن علاقه داشتم و دارم و چند تا تابلو فرش هم بافتم و الان هم یه دار دارم تو خونه … دوست دارم کارگاه تاسیس کنم و زنان بیسرپرست یا بد سرپرستی که دنبال کسب درامد هستن رو شاغل کنم ولی از ادامه مسیر ترس دارم که نتونم سفارش بگیرم یا بفروشم و حقوق و حق بیمه بافنده ها رو بدم مخصوصا الان که حقوق ها ۵۷ درصد افزایش داشته و مواد اولیه خیلی گرون شده اگه ممکنه خواهش میکنم‌کمکم کنید که بتونم به اشتغال زایی کمک کنم ممنونم

  12. فرش ایران گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. خیلی خوبه و برای شروع در بازار فعلی پیشنهاد میکنیم حتما با سفارش قبلی وارد تولید شوید.

  13. فرش ایران گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. از این که به فکر کارآفینی هستید بسیار خوشحال کننده است. برای شروع و گام نهادن در این بازار بهتر است ابتدا با سفارش قبلی و مشتریان خاص شروع به فعالیت بفرمایید. در این حالت علیرغم همه محدودیت‌های موجود باز هم شرایط سودآور خواهد بود.

  14. مریم گفته:

    سلام و عرض احترام خدمت تمامی فعالین و کارافرینان گرامی
    اگه بخواهیم استارت رو از صفر بزنیم ایا اموزش مجازی هم دارید؟
    ما در منطقه ی محروم زندگی میکنم و بسیار درگیر این هستم که بتونم خدمتی برای مردمم انجام بدم و به زنان منطقم کمک کنم.
    شماره تماسی هست که بخوایم تماس بگیرم و راهنمایی بگیرم؟!
    ممنونم از راهنماییتون

  15. فرش ایران گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. انگیزه و تلاش شما برای یادگیری قابل ستایش است. برای پیگیری اموزش میتوانید با مرکز ملی فرش ایران ارتباط بگیرید. ۰۲۱۲۲۱۴۲۷۳۰

  16. زهرا بغدادی گفته:

    سلام
    من قصد راه اندازی کارگاه فرش بافی دارم خواهشمندم راهنمایی بفرمایید چگونه میشود با سرکار خانم شکوهی تماس داشته باشم
    با تشکر

  17. سجاد تقی زاده گفته:

    سلام و عرض ادب،وقت بخیر،در دیدگاهها ملاحظه کردم که فرمودید جهت احداث کارگاه قالیبافی میتوانیم با واحد تولید شرکت فرش ایران جهت مشاوره تماس بگیریم،آیا در حال حاضر هم این امر میسر است؟

  18. شرکت فرش گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. بله. لطفا با تلفن ۰۲۱۵۴۶۳۷ داخلی ۱۴۳ آقای ایمانلو معاون مدیر تولید شرکت صحبت کنید.

  19. رضوان گفته:

    سلام من قصد دارم ۳ ماهی یک دونه فرش کوچک یک و نیم در یک و نیم بدون نقشه برجسته خلاقانه ببافم نمی دونم بازار فروش اون چجوری من قبلا می بافتم چون خیلی خلاق بودم پولدار شدم و بعد ورشکست شدم خیلی برکت داشت چون خیلی زحمت داره و اینکه من اولین بار طرح فرش ۴۰ تیکه و برجسته و مینیاتوری را دادم و بدون نقشه گل و بوته می زدم و بدون نقشه می تونم ببافم اما فعلا دلم شور می زنه و حوصله ندارم نمی دونم کار درستی که سالی ۲ سه تا ببافم یا نه

  20. شرکت فرش ایران گفته:

    سلام. وقتتون بخیر. در مورد تولید فرش کمیت در درجه دوم است و بیشتر باید به کیفیت و مخاطبی که فرش را می خواهید برای ان تولید کنید دقت کنید. طبیعتا ایده های نو در بازار فرش همواره ریسک‌های خاص خودش را داشته و دارد.

  21. وجیهه گفته:

    سلام و عرض وادی احترام . بنده خودم بافنده فرش دستبافم در مشهد . البته تو سن خیلی کم این مار رو شروع کردم و استاد کار فرش شدم و همون موقع فرش هم ۵ تا فرش هم نخ و هم تمام ابریشم بافتم . البته سالها بخاطر تحصیل … دور بودم از فرش . بعد سالها مجدد شروع کردم و یه دونه ذرع و نیم استاد سالاری بافتم و الان میخوام مجدد یه طرح دیگه ببافم البته طرحی که بازار فروش داشته باشه و واقعا با وضعیت فعلی موندم چیکار کنم علاقه دارم بتونم چند تا دارابی دیگه بدم به بافنده های دیگه ببافن که کار آفرینی بشه و واقعا به هنر فرس علاقه دارم ولی هم تو زمینه سرمایه اولیه واسه تعداد بالا مشکل دارم و هم نیاز به راهنمایی واسه بازار فروش و گرفتم طرح های قابل فروش . نمون میشم بنده رو راهنمایی کنید

  22. مریم گفته:

    سلام
    وقتتون بخیر
    من با بافتن و نقشه کشیدن فرش بزرگ شدم و خودم طراحی فرش انجام میدادم برای اوستا کارها اما تقریبا ۱۵سال پیش،الان خیلی همه چیز تغییر کرده … دلم میخواد یه کارگاه راه اندازی کنم اما نمیدونم چه جوری شروع کنم ممنونم میشم منو راهنمایی بفرمایید

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *