هند و پاکستان بالاتر از ایران

به گزارش روابط عمومی شرکت سهامی فرش ایران، آمار جهانی صادرات فرش دستباف با کد «۵۷۰۱» در سال ۲۰۱۹ میلادی از سوی پایگاه اینترنتی Trade Map منتشر شد. در این آمار میزان صادرات فرش دستباف ۸۲۸ میلیون دلار اعلام شده که سهم ایران اندکی بیش از ۷۳ میلیون دلار ثبت شده؛ بر این اساس کشورمان پس از هند و پاکستان در رتبه سوم صادرات فرش دستباف جای گرفته است.

برپایه این گزارش سال ۲۰۱۸ ارزش معاملات بازار جهانی فرش دستباف عددی بیش از یک میلیارد و ۳۲۴ میلیون دلار بود که در سال ۲۰۱۹ با کاهش حدود ۴۰ درصدی به ۸۲۸ میلیون دلار رسیده. با این حال ایران کاهش به نسبت شدیدتری را تجربه کرده است به صورتی که کشورمان از سهم ۲۳۸ میلیون دلاری در سال ۲۰۱۸ به عدد ۷۳ میلیون دلار تنزل پیدا کرده و کاهشی ۷۰ درصدی را در مدت فقط یک سال تجربه کرده است. کاهش ارزش صادرات فرش دستباف ایران در بازه زمانی ۲۰۱۸-۲۰۱۹ در حالی اتفاق افتاده که کشور هند رشد دو درصدی را ثبت کرده. پاکستان نیز با رسیدن به رقم صادراتی ۸۰ میلیون دلار رشد نزدیک به ۲۰ درصد را داشته است و در جایگاه دوم صادرات فرش دستباف بالاتر از ایران قرار گرفته است.

فارغ از کاهش بی سابقه صادرات فرش دستباف ایران نکته ویژه گزارش سال ۲۰۱۹ در مقایسه با سال ۲۰۱۸ جایگاه کشور مصر است. بر پایه گزارش سالیانه پایگاه اینترنتی Trade Map مصر سال ۲۰۱۸ با ارزش صادرات ۲۸۲ میلیون دلار در جایگاه دوم صادرات فرش دستباف جهان و بالاتر از ایران قرار داشت که همین موضوع تعجب برخی کارشناسان را هم به‌دنبال داشت. اما در گزارش ۲۰۱۹ این پایگاه، مصر با کمتر از یک میلیون دلار صادرات در جایگاه سی‌ام قرار گرفته است. این در حالی است که فرح‌ناز رافع رییس مرکز ملی فرش ایران در گفت و گویی با خبرگزاری فارس گفته بود «کشور مصر به فعالیت در حوزه فرش دستباف مشغول است و طی مدت دو سال تبدیل به دومین صادرکننده فرش دستباف در جهان شده است»!

در ادامه این گزارش اشاره شده صادرات فرش دستباف ایران به مقصد ۵۶ کشور صورت گرفته است که دوسوم آن سهم ژاپن و آلمان بوده و سهم ۵۴ کشور دیگر یک‌سوم برآورد شده است.

گفتنی است؛ حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی چندی پیش فرش دستباف ایران را مزیت صادراتی کشور دانسته و آمار صادرات دو میلیاردی دهه ۸۰ را به عنوان شاهد تاثیرگذاری آن در صادرات غیرنفتی یادآور شده بود.

از سوی دیگر کارشناسان دلایل مختلفی را بر کاهش صادرات فرش کشور بر شمرده‌اند؛ عبدالله بهرامی مدیر عامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف ایران مهم‌ترین این دلایل را تحریم‌های دولت آمریکا، نداشتن استراتژی و برنامه‌ریزی توسعه‌ای، افزایش قیمت تمام شده تولیدات، و از همه مهم‌تر تصمیم یکباره و غیر کارشناسی بانک مرکزی در ایجاد پیمان سپاری ارزی برای این کالای استراتژیک و ملی پس از تحریم آمریکا را برمی‌شمرد و چنین تصمیمی را عامل نپذیرفتن تعهد ارزی پر ریسک از سوی صادرکنندگان می‌داند.

همچنین رسول کوهستانی مدیرکل گمرکات استان اصفهان در گفتگو با خبرگزاری فارس نیز با اشاره به بند «ش» ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی و ماده ۱۲۱ آیین‌نامه اجرایی، برخورد یکسان قانون در خصوص همه کالاهای صادرات برگشتی را موجب بروز اختلافات گمرکی دانسته.

بر اساس تحقیقات انجام شده استفاده از اطلاعات دقیق و مستند در مطالعات بازارِ یک محصول، نیاز به دسترسی منابع آماری و اطلاعاتی قابل اتکا دارد. آگاهی از اینکه یک محصول در بازار هدف خود تا چه میزان استفاده می شود، چه کسانی به آن نیاز دارند و به طور کلی واردات و صادرات آن در بازارهای محلی و جهانی چگونه است، نیاز به منبعی موثق دارد. به این منظور، سازمان تجارت جهانی(WTO)، داده ها و اطلاعات خام تجارت کالاها در بین کشورهای مختلف دنیا را به صورت دقیق و قابل فهم برای کاربران در قالب سایت “Trade map” جمع آوری کرده است، تا در هر زمان و هر کشوری از جهان بتوان به این داده ها به صورت به روز دسترسی داشت. لذا با توجه به عدم اعلام آمارهای رسمی صادرات فرش دستباف در داخل کشور به نظر می‌رسد آمار پایگاه Trade Map در حال حاضر معتبرترین داده برای سنجش بازارهای صادراتی فرش دستباف برای فعالان این حوزه است.

در ادامه ضمن مشاهده تصاویر گزارش صادرات فرش دستباف در سال ۲۰۱۹ می‌توانید فایل‌های مربوط به مقایسه بازار جهانی فرش دستباف در دو سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ را دانلود کنید.

مقصدهای صادراتی فرش دستباف ایران در سال ۲۰۱۹

سهم کشورهای مختلف در بازار جهانی فرش دستباف سال ۲۰۱۹

نمودار مقایسه صادرات فرش دستباف در سال ۲۰۱۹