سرگردانی بیمه قالیبافی ادامه دارد

به گزارش روابط عمومی شرکت سهامی فرش ایران؛ نخستین تلاش برای بهره‌مندی پیشه‌وران فرش دستباف از بیمه در قالب «بیمه قالیبافان» سال ۱۳۸۹ و در زمان ریاست فیصل مرداسی در مرکز ملی فرش ایران بود. این آغاز همراه بود با اجرای آزمایشی در شهر ورامین تا پس از بررسی کاستی‌ها در کشور اجرایی شود. البته آذرماه ۱۳۸۹ سرآغاز این ماجرا نبود بلکه عبدالرضا مصری وزیر رفاه و تامین اجتماعی دولت نهم اواخر سال ۱۳۸۷ اعلام کرده بود که قالیبافان از سال ۱۳۸۸ زیر پوشش خدمات بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرند و با اجرای این طرح، قالیبافان از پوشش بیمه بازنشستگی، مستمری بگیری، از کار افتادگی و خدمات درمانی برخوردار می‌شوند که اجرای آن تا سال ۱۳۸۹ به طول انجامید.

شمار افرادی که تا سال ۱۳۹۲ زیر پوشش این بیمه قرار گرفتند حدود ۴۷۰ هزار نفر برآورد شده بود که نزدیک به ۷۰ درصد آنان بانوان بافنده بودند.

اجرای طرح بیمه قالی‌بافان در کشور با هجمه افرادی مواجه شد که بافندگی قالی پیشه ایشان نبود، بلکه دلیلی بود برای بهره‌مندی از پوشش بیمه و کسب درآمدِ تعاونی‌های یک‌شبه‌! در پس این حادثه برای جبران نادیده انگاری‌ها و هدفدار کردن بودجه، چاره‌ای جز حذف افراد سربار به وسیله بازرسان وزارت‌خانه رفاه، کار و امور اجتماعی اندیشه نشد. در این راستا سازمان تامین اجتماعی دولت را به پرداخت نکردن سهم متهم کرد و میزان بودجه برآورد شده را کم و ناکارآمد می‌دانست. از این رو پایش و حذف بیمه‌شدگان در دستورکار قرار گرفت که خود دچار خطای اجرایی بود و چون تنها به دنبال کاهش افراد بیمه شده بود چه بسیار بافندگانی که به دلیل حضور نداشتن در هنگام بازرسی و یا دیرپرداخت کردن سهم بیمه شده از این پوشش حذف شدند.

از این پس میزان بودجه تخصیصی این بیمه کاهش یافت و تلاش‌های گاه‌به‌گاه روسای مرکز ملی فرش ایران هم راه به جایی نبرد. به گونه‌ای که یکباره خبر همراهی مجلس و کمیسیون‌های مربوطه در تخصیص بودجه ۱۹۰ هزار میلیارد ریالی برای بیمه شدن تمام قالیبافان سطح کشور از سوی فرشته دست‌پاک رسانه ای ‌شد. خبری که البته هیچ گاه تحقق نیافت! در پس برآورده نشدن این میزان بودجه و ادامه وضعیت پیشین، راهکارهایی چون بیمه عشایری و روستایی از سوی مرکز ملی فرش ایران نیز ارائه شد.

پس از گذشت دو سال که از امضاء تفاهم‌نامه در زمان ریاست حمید کارگر بین مرکز ملی فرش ایران و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر، برای بیمه شدن آن دسته از قالیبافان و فعالان فرش دستباف که از بیمه تامین اجتماعی محروم ماندند منعقد شده بود و بعد از ابلاغ از سوی دولت و عدم تخصیص بودجه مجددا از این پیشنهاد در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ بار دیگر رونمایی شد. حال در سفر اخیر رییس مرکز ملی فرش ایران به اصفهان که هفته پیش انجام شده در جلسه‌ای که با حضور تجار و صادرکنندگان این استان برگزار شد فرح‌ناز رافع از این بیمه به عنوان جایگزین بیمه قالی‌بافان یادکرده است.

این خبر در حالی منتشر شده است که کارشناسان معتقدند نقدی که بر بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر وارد است نخست پوشش بسیار اندک آن از سوی مراکز درمانی و خدمات درمانی است که به همین نسبت مخاطبان آن را بسیار محدود کرده است دو آنکه ساختار تولید یک قالی که وابستگی بسیاری به زمان کار بافنده دارد همسانی با فعالیت کشاورزان و دامپروران ندارد و این ناسازگاری در روند بیمه می‌تواند ایجاد اشکال کند.

عکس از اسفندیار اصغر خانی
منتشر شده در ویژه نامه اولین مسابقه عکس فرش دستباف ایران