حال بد اصالت قالی کرمان

مَثَل قالی کرمان معروف است و نشان از اصالت و مرغوبیت یک کالا دارد، زیرا قالی کرمان هر بیشتر پا بخورد خوش رنگ تر میشود و البته بسیار بادوام و ماندگار است.
به گزارش روابط عمومی شرکت سهامی فرش ایران به نقل از خبرگزاری صدا و سیما؛ وقتی تاریخ کرمان را ورق می زنیم تولید پارچه های پشمی ، کرباس ، شال و پته دوزی های چشم نواز را مشاهده می کنیم که در دیار هنرپرور کرمان تولید می شده و مشتریان فراوانی در بیرون مرزها داشته است. اما قالی دردانه کرمان، پستی و بلندی های بسیاری بخود دیده، اوج این هنر در دوران صفویه و افول آن در قاجاریه بود.

گره در کار قالی کرمان
دوران طلایی سلطان قالی ایران چند سالی است رنگ باخته و در کارش گره افتاده است، فرشی که همواره آینه تمام نمای هنر کرمان و هر تارو پودش با فرهنگ و ادبیات این مردم عجین است، اکنون به سختی نفس می کشد.
آقای شاهرخی پیرمرد ۷۰ ساله کرمانی که نسل در نسلش بافنده بوده اند می گوید : این روزها دارهای قالی در حسرت ترقص انگشتان دست قالی بافان کرمانی است ، هنری که تا ۵۰ سال پیش در هر خانه همنشین دار قالی بود و آوای دلنشین مردان و زنان نقشه خوان، از خروس خوان سحر تا قرمزی شفق عصرگاه از پشت دیوارهای خشت و گلی شهر بگوش میرسید.
پیرمرد میگوید: این هنر آرام آرام گویی فراموش می شود و دیگر نسل جوان تمایلی به ادامه شغل پدران خود ندارند که تن نیمه جان این صنعت را جان دهد .

طراحان کجایند
آقای ارجمند که از دیربار دستی برآتش تولید و فروش فرش کرمان دارد ، در بیان چیره دستی استادان کاربلد فرش کرمان در گذشته می گوید : آنها صدها طرح را ابداع و به دنیای هنر عرضه کردند ، بخوبی رنگها را می شناختند و با طراحی رنگین کمانی دیدنی از رنگها ، درکارگاههای قالی بافی کرمان شاهکارهای بی بدیلی خلق کردند.حال بد اصالت قالی کرمان
او می گوید : طرحهایی که امروز ما در بازار می بینیم رونوشت همان طرحهای ۵۰ یا ۱۰۰ سال قبل است که استادان آن زمان مطابق با ذوق و نیاز زمان خودشان طراحی کردند نه سلیقه امروز.
ارجمند اعتراف میکند که هنوز نتوانسته ایم نقشه های جدیدی به بازار عرضه کنیم و هیچ نواوری و هویت جدیدی در عرصه تولید فرش کرمان مشاهده نمی شود ؛ واین یعنی ” مرگ تدریجی یک هنر .”

رقیبان جلو افتاده اند
با این اوصاف ” قالی معروف کرمان” که زینت بخش موزه ها وگالری های معتبر جهان است از صنعت روز دنیا عقب مانده است.
آقای وزیری کارشناس فرش می گوید : نزدیک ده سال است که کشورهای چین / پاکستان / بنگلادش و اخیرا هم ترکیه با تقلید از نقشه های استادان ما فرش هایی با بافت بسیار نزدیک به قالی کرمان در رنگهای درخشان تولید و به بازار عرضه کرده اند و تقریبا بازار را بدست گرفته اند .
او معتقد است : با بکارگیری علم روز و تکنیک های رایانه ایی ، کار رقیبان ما آسان شده است ؛ از طرفی تا دو دهه قبل تمام پشم و نخ فرش ما در داخل تامین می شد اما اکنون بازار پر از الیاف خارجی بی کیفیت است که توسط دلالان وارد و با قیمت نازل فروخته می شود که ضربه مهلکی بر فرش کرمان است .ارجمند اعتراف میکند که هنوز نتوانسته ایم نقشه های جدیدی به بازار عرضه کنیم و هیچ نواوری و هویت جدیدی در عرصه تولید فرش کرمان مشاهده نمی شود ؛ واین یعنی ” مرگ تدریجی یک هنر .”

نبود زنجیره تولید و مدیریت واحد
فرش کرمان که از عرش به فرش افتاده مشکلاتش کم نیست .
رکودی که گریبانگیر این صنعت شده است ، رغبت علاقمندان و هنرمندان این عرصه را هم به نوآوری کم کرده است.
آقای سیستانی استاد دانشگاه هنرمعتقد است : برای پیشبرد صنعت قالی سرمایه گذاری نشده و نتوانسته ایم دانش را به نسل بعد انتقال دهیم ، دانشی که متاسفانه در جایی هم ثبت نشده است .
او می گوید : در هیچ بخشی از صنعت فرش دستباف رعایت زنجیره تولید را شاهد نیستیم و چند کارگاهی هم که فعال هستند ، سنتی کار می کنند و نظام هماهنگی ندارند .
آقای سیستانی از نبود موزه فرش کرمان گلایه مند است و می پرسد : نمایشگاه یا موزه فرش ما که مهد فرش دنیا بوده است کجاست ، دولتها کمترین خدمت را به صنعت بافت فرش داشته اند .

تحریم ؛ قوز بالا قوز قالی
درکنار تمام این مصائب ، مدیر اداره فرش سازمان صمت کرمان هم به تاثیرات تحریم در این باره اشاره میکند و می گوید : اولین کالایی که پارسال مورد تحریم قرار گرفت فرش بود و همین مسئله مشکلات صنعت فرش را بیشتر کرد .
آقای اسلامی به تولید ۶۹۰ هزار متر مربع فرش دستباف ، سال گذشته در کرمان اشاره کرد و گفت : بیشترین تعداد قالی کرمان به امریکا صادر می شد که اکنون امکان پذیر نیست و فروشندگان با واسطه و دستی به دیگر کشورها صادر میکنند ؛ سال گذشته فقط ۳۰ میلیون دلار فرش از استان کرمان صادرشد.حال بد اصالت قالی کرمان
او یادآور می شود : پسته ؛ اولین و قالی کرمان ؛ دومین کالای پُردرآمد صادراتی استان است که سهم قابل توجهی در ارز اوری برای کشور دارد که به مرور زمان ، گره برگره درکلافی بهم پیچیده متوقف مانده است .
اگر چه اکنون شانه زنی ۴۰ هزار بافنده درگوشه وکنار استان پای دارهای قالی ، التیام گره های این هنر کهن است ، اما در سال رونق تولید توقع میرود که فرش کرمان هم کارگاه های فرش بافی کرمان رونق یابند .